Van Công Nghiệp Là Gì? Phân Tích Chi Tiết Từng Loại Van Phổ Biến

Đăng ngày 12/05/2025 - KIDUCO Kiên Dũng

Van công nghiệp đóng vai trò điều khiển dòng chảy của chất lỏng, khí hoặc hơi – giúp hệ thống vận hành ổn định, hiệu quả. Mỗi loại van lại có cấu tạo và nguyên lý hoạt động riêng biệt, phù hợp với từng môi trường và mục đích sử dụng khác nhau.

Trong bài viết này, hãy cùng Kiên Dũng tìm hiểu khái niệm van công nghiệp là gì, phân tích chi tiết các loại van phổ biến hiện nay như van bi, van bướm, van điều áp... để bạn có thể lựa chọn đúng loại van phù hợp với nhu cầu kỹ thuật và vận hành thực tế.

1. Tầm quan trọng của các van công nghiệp

Trong lĩnh vực công nghiệp thì van là một bộ phận kỹ thuật đóng vai trò điều tiết lưu lượng dòng chảy của chất lỏng, khí hoặc hơi trong đường ống. Van công nghiệp – hay còn gọi là Industrial Valve – là thiết bị đóng/mở, giữ vai trò kiểm soát áp suất và hướng dòng chảy một cách chính xác, hỗ trợ quá trình hoạt động ổn định cho toàn hệ thống.

Có rất nhiều loại van được sử dụng phổ biến như van bi, van cầu, van cổng, van bướm, van an toàn và van giảm áp… Mỗi loại sẽ phù hợp với những điều kiện vận hành và ứng dụng khác nhau trong từng ngành nghề cụ thể. Sự hiện diện của van công nghiệp có thể dễ dàng bắt gặp trong các nhà máy, trạm xử lý nước, hệ thống HVAC, ngành dầu khí, hóa chất, cùng nhiều lĩnh vực công nghiệp khác, nơi cần sự kiểm soát dòng chảy chính xác và an toàn.

2. Các loại van quen thuộc dùng trong công nghiệp

Dưới đây là các loại van công nghiệp phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề hiện nay.

2.1 Van bi (Ball Valve)

Van bi là gì? Van Ball Valve là một loại van công nghiệp được thiết kế để điều khiển dòng chảy của chất lỏng hoặc khí thông qua một quả bi rỗng, xoay được nằm bên trong thân van. Khi tay van hoặc bộ truyền động xoay quả bi 90 độ, van sẽ mở hoặc đóng tùy theo vị trí của lỗ rỗng trên quả bi. Đây là một trong những loại van phổ biến nhất hiện nay nhờ vào cấu tạo đơn giản, độ kín cao và khả năng đóng/mở nhanh chóng.

Cấu tạo: Gồm thân van, quả bi có lỗ xuyên tâm, trục van, tay gạt hoặc bộ truyền động.
Nguyên lý hoạt động: Xoay bi 1/4 vòng (90 độ) để đóng/mở dòng chảy.
Chất liệu phổ biến: Inox, thép, đồng, nhựa tùy theo môi trường sử dụng.
Kích thước đa dạng: Phù hợp với nhiều hệ thống lớn nhỏ khác nhau.

>>> Xem thêm sản phẩm tại Kiên Dũng: XIAMEN SANKING FIX TRUE UNION BALL VALVE

2.2 Van bướm (Butterfly Valve)

Van bướm (Butterfly Valve) là một loại van công nghiệp dùng để điều tiết hoặc đóng mở dòng chảy trong đường ống bằng cách xoay một đĩa van hình tròn nằm giữa lòng ống. Khi xoay tay gạt hoặc bộ truyền động một góc 90 độ, đĩa van sẽ mở hoặc đóng hoàn toàn, cho phép hoặc ngăn cản dòng chảy đi qua.

Đĩa van: Hình tròn, nằm vuông góc với dòng chảy khi đóng và song song khi mở.
Trục van: Nối giữa tay gạt (hoặc bộ truyền động) và đĩa van.
Thân van: Gắn trực tiếp vào đường ống, thường có dạng wafer hoặc lug.
Vật liệu: Có thể là inox, gang, nhựa, thép tùy theo môi trường sử dụng.

>>> Xem thêm sản phẩm tại Kiên Dũng: GARLOCK GAR-SEAL® BUTTERFLY VALVES

2.3. Van điều khiển (Control Valve)

Van điều khiển dùng để điều chỉnh lưu lượng, áp suất hoặc nhiệt độ của chất lỏng hoặc khí trong hệ thống đường ống bằng cách thay đổi tiết diện dòng chảy.

Kiểm soát chính xác lưu lượng, áp suất hoặc nhiệt độ.
Tăng tính tự động hóa cho toàn bộ hệ thống.
Hoạt động ổn định, đáng tin cậy trong thời gian dài.
Có thể kết nối với hệ thống điều khiển trung tâm (DCS, PLC).

2.4. Van cầu (Globe Valve)

Van cầu dùng để điều tiết lưu lượng dòng chảy trong đường ống, với thiết kế đặc trưng cho phép dòng chất lỏng hoặc khí đi qua theo một hướng uốn cong và bị chặn lại bởi một đĩa van di chuyển lên xuống.

Thân van: Có dạng hình cầu – đây là lý do loại van này được gọi là “globe valve”.
Trục van (stem): Gắn liền với tay quay hoặc bộ truyền động, dùng để điều chỉnh đĩa van.
Đĩa van: Là phần tiếp xúc với dòng lưu chất, có thể nâng lên hoặc hạ xuống để điều tiết dòng chảy.
Nắp van & bộ làm kín: Giữ áp suất và ngăn rò rỉ trong quá trình vận hành.

>>> Xem thêm sản phẩm tại Kiên Dũng: Van Piston KLINGER (KLINGER Piston Valves)

2.5. Van điều áp (Pressure Reducing Valve)

Đây là thiết bị chuyên dùng để giảm và duy trì áp suất đầu ra ổn định, thấp hơn so với áp suất đầu vào, nhằm bảo vệ hệ thống đường ống và thiết bị khỏi tình trạng quá áp.

Thân van: Là nơi chứa các bộ phận điều khiển và kết nối với đường ống.
Màng van hoặc piston: Cảm nhận áp suất đầu ra và phản hồi để điều chỉnh đóng/mở.
Lò xo điều chỉnh áp suất: Thiết lập mức áp suất mong muốn ở đầu ra.
Đĩa van & trục van: Tác động đóng/mở dòng chảy để duy trì áp suất phù hợp.

>>> Xem thêm sản phẩm tại Kiên Dũng: Van điều áp Contessi, xuất xứ Italy

2.6. Van đáy (Foot Valve)

Van đáy (Foot Valve) là một loại van một chiều được lắp đặt ở cuối đường ống hút của máy bơm, thường được sử dụng trong các hệ thống bơm chất lỏng như nước, dầu, hóa chất…

Thân van: Được làm từ kim loại, nhựa hoặc gang, tùy vào môi trường sử dụng.
Đĩa van một chiều: Cho phép dòng chảy đi qua theo một chiều duy nhất.
Lưới lọc (rọ bơm): Chắn rác và cặn bẩn không cho đi vào đường ống, bảo vệ máy bơm.

>>> Xem thêm sản phẩm tại Kiên Dũng: XIAMEN SANKING FLANGED SINGLE UNION FOOT VALVE

3. Tổng hợp tiêu chí lựa chọn van phù hợp

Hiểu rõ chức năng van: Van công nghiệp dùng để điều khiển dòng chảy trong hệ thống, có thể vận hành bằng tay hoặc tự động.
Xác định loại van cần dùng: Dựa vào mục đích như đóng/mở, điều tiết, bảo vệ áp lực,… để chọn loại van phù hợp (van bi, van cầu, van điều áp,…).
Chọn phương thức kết nối: Cần chọn đúng kiểu kết nối (mặt bích, ren, hàn) và tiêu chuẩn kỹ thuật (JIS, ANSI, DIN…) để đảm bảo lắp đặt chính xác.
Xem xét thông số kỹ thuật: Bao gồm đường kính, áp suất, nhiệt độ, lưu lượng,… để đảm bảo van hoạt động ổn định.
Phù hợp với môi trường sử dụng: Chọn vật liệu van phù hợp với môi trường (hóa chất, nhiệt độ cao, ăn mòn…) để tăng độ bền.

4. Ứng dụng các van công nghiệp hiện nay

Ngành hóa dầu: Van được sử dụng để kiểm soát dòng chất lỏng và khí trong các công đoạn lọc, tách và xử lý hóa chất. Các loại van như van cổng, van cầu và van bi được ưa chuộng nhờ khả năng chịu nhiệt và áp suất cao.
Ngành thực phẩm – đồ uống: Van hỗ trợ quá trình vận chuyển nguyên liệu và thành phẩm. Van bướm, van bi và van màng thường được sử dụng nhờ khả năng vệ sinh dễ dàng, chống ăn mòn và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Ngành dược phẩm: Van dùng để đảm bảo kiểm soát chính xác lưu chất trong môi trường vô trùng. Van màng, van kim và van bi được lựa chọn để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật khắt khe trong sản xuất thuốc.
Ngành xử lý nước – nước thải: Van đóng vai trò điều tiết lưu lượng trong hệ thống cấp thoát nước, lọc và xử lý. Van bướm, van cổng và van một chiều là những lựa chọn phổ biến nhờ độ bền và hiệu quả vận hành.

Liên hệ với Kiduco để nhận báo giá và tư vấn
📞 Điện thoại/Zalo: 0988.461.465
📧 Email: salesadmin@kiduco.com.vn
🌐 Facebook: facebook.com/kiduco

Với cam kết cung cấp sản phẩm van công nghiệp chính hãng chất lượng cao, dịch vụ tư vấn chuyên sâu và hỗ trợ kỹ thuật tận tâm, Kiên Dũng luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc nâng cao hiệu suất và độ bền của hệ thống.