Oil Seal Là Gì? Cấu Tạo & Các Phân Loại Phớt Chắn Dầu

Đăng ngày 12/11/2025 - KIDUCO Kiên Dũng

Việc hiểu rõ về cấu tạo, vật liệu và cách phân loại oil seal sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn được sản phẩm phù hợp cho từng điều kiện làm việc. Một chiếc phớt chắn dầu chất lượng, được lựa chọn đúng cách sẽ giúp độ kín khít, kéo dài tuổi thọ máy móc và tiết kiệm chi phí bảo dưỡng. Chúng đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc giữ dầu bôi trơn bên trong, ngăn ngừa bụi bẩn và tạp chất xâm nhập từ bên ngoài, giúp thiết bị vận hành ổn định và bền bỉ hơn.

1. Oil seals là gì?

Trong các loại máy móc, có rất nhiều thiết bị làm kín khác nhau được sử dụng. Chúng đảm nhiệm hai chức năng chính:

Ngăn chặn dầu bôi trơn bên trong rò rỉ ra ngoài.
Ngăn chặn bụi bẩn, nước, mặt kim loại hay tạp chất khác xâm nhập từ bên ngoài.

Thiết bị làm kín thường được chia thành hai dạng: tiếp xúc (contact) và không tiếp xúc (non-contact). Trong đó, oil seal là một trong những thiết bị làm kín dạng tiếp xúc phổ biến nhất.

Oil seals là gì?

2. Đặc điểm cấu tạo của phớt chắn dầu

Một phớt chắn dầu điển hình thường gồm hai bộ phận chính: phần làm kín (sealing element) và khung kim loại (metal case). Ngoài ra, một số loại còn được bổ sung lò xo siết (garter spring) để tăng hiệu quả vận hành.

Phần làm kín (Sealing Element / Sealing Lip):

Đây là bộ phận bên trong tiếp xúc trực tiếp với trục quay, giữ nhiệm vụ ngăn dầu mỡ rò rỉ. Vật liệu của môi phớt có thể thay đổi tùy theo yêu cầu sử dụng, ví dụ như NBR, Viton hay PTFE.

Khung kim loại (Metal Case):

Đóng vai trò là lớp vỏ ngoài, giúp phớt chắn dầu có độ cứng và giữ cố định trong ổ lắp. Thông thường, bề mặt khung còn được phủ cao su để tăng khả năng làm kín và chống rò rỉ ra ngoài.

Lò xo siết (Garter Spring):

Khi được sử dụng, lò xo tạo lực ép đều lên môi phớt, đảm bảo sự kín khít giữa phớt và trục. Với môi trường bôi trơn bằng dầu, lò xo gần như luôn cần thiết để duy trì áp lực. Ngược lại, trong trường hợp dùng mỡ bôi trơn (có độ nhớt cao hơn), lò xo có thể được lược bỏ vì không cần lực ép quá lớn để đảm bảo làm kín.

Đặc điểm cấu tạo của phớt chắn dầu

3. Các phân loại của oil seals

Trong thực tế công nghiệp, oil seal (phớt chắn dầu) thường được chia thành hai dạng phổ biến: loại vỏ kim loại (metal case) và loại vỏ cao su (rubber case). Mỗi loại đều có đặc điểm và ứng dụng riêng phù hợp với từng điều kiện làm việc.

3.1 Oil Seal Vỏ Kim Loại (Metal-Cased Oil Seal)

Thường được sử dụng khi lắp đặt vào ổ chứa (housing bore) cũng làm bằng kim loại. Sự đồng nhất về vật liệu giúp phớt và ổ chứa co giãn đồng đều trong quá trình vận hành, hạn chế rò rỉ. Ngoài ra, loại này thường có chi phí thấp hơn so với phớt vỏ cao su, nên được ưu tiên trong nhiều ứng dụng yêu cầu tính kinh tế.

Oil Seal Vỏ Kim Loại (Metal-Cased Oil Seal)

3.2 Oil Seal Vỏ Cao Su (Rubber-Cased Oil Seal)

Đây là loại được sử dụng nhiều nhất. Vỏ cao su giúp khắc phục hạn chế của phớt vỏ kim loại, đặc biệt trong trường hợp có sự giãn nở nhiệt. Phớt vỏ cao su không bị gỉ sét và có khả năng làm kín tốt ngay cả khi bề mặt ổ chứa bị trầy xước nhẹ. Trong môi trường nhiệt độ và áp suất cao, cao su giãn nở nhanh tạo độ khít chắc chắn, đảm bảo khả năng làm kín ổn định hơn.

Oil Seal Vỏ Cao Su (Rubber-Cased Oil Seal)

>>> Xem thêm sản phẩm oil seals tại Kiên Dũng: Phớt Dầu (Oil Seal - Rotary Shaft Seal)

4. Ứng dụng trong công nghiệp của phớt chắn dầu

Trong các hệ thống máy móc, oil seal (phớt chắn dầu) giữ vai trò vô cùng quan trọng với ba chức năng chính:

Ngăn rò rỉ dầu bôi trơn: Phớt chắn dầu đảm bảo dầu hoặc chất lỏng không bị thoát ra ngoài, ngay cả khi máy hoạt động dưới áp suất cao. Nhờ đó, thiết bị duy trì được hiệu suất vận hành ổn định.
Giữ lại lớp dầu bôi trơn bên trong: Việc duy trì dầu bôi trơn trong máy giúp giảm tần suất bảo dưỡng và hạn chế việc bổ sung dầu thường xuyên. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
Ngăn chặn tạp chất xâm nhập: Phớt chắn dầu hoạt động như một lớp màng bảo vệ, ngăn bụi bẩn, hơi ẩm, nước và mạt kim loại xâm nhập vào bên trong. Nhờ vậy, các bộ phận cơ khí quan trọng tránh được hao mòn và hư hỏng.

Với những đặc tính này, phớt chắn dầu được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như ô tô, cơ khí chế tạo, động cơ điện, máy bơm, hộp số và nhiều thiết bị truyền động khác.